ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಘಟನೆಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಹರ್ಷದಾಯಕವಾಗಿದ್ದರೆ ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ದುಃಖದಾಯಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ದುಃಖಕರ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಹಿಂಡಿ ಹಿಪ್ಪೆ ಮಾಡಿದರೆ ಹರ್ಷದಾಯಕ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಜೀವನೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ತುಂಬುತ್ತವೆ. "ಮಳೆ ಹನಿ ನಿಂತರೂ ಮರದ ಹನಿ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ" ಎನ್ನುವಂತೆ ಅಂತಹ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಮುಗಿದ ಮೇಲೆಯೂ ಅವುಗಳ ಸಿಹಿ-ಕಹಿ ನೆನಪುಗಳು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮರುಕಳಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಜೀವನವೆಲ್ಲಾ ಬರೀ ಗೋಳು ಎನ್ನುವವರು ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಳು. ಜೀವನ ಸುಖದುಃಖಗಳ ಸಂಮಿಶ್ರಣ. ಆದಕಾರಣ ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಳಾಗದೆ ಭರವಸೆಯ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ದೃಢವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನಿಟ್ಟು ಮುಂದೆ ಸಾಗಬೇಕು. ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಜೀವನವಾಗಲಿ ಅಥವಾ ರಾಷ್ಟ್ರಜೀವನವಾಗಲಿ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಹಾಗೂ ಸೌಹಾರ್ದತೆಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಭಾರತದುದ್ದಕ್ಕೂ ಸಾರುತ್ತಾ ಹೊರಟಿರುವವರು ಶ್ರೀ ಎಂ ಎಂದೇ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತನಾಮದಿಂದ ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತರಾಗಿರುವ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ, ಅನುಭಾವಿ ಮಮ್ತಾಜ್ ಆಲಿ ಖಾನ್. ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಯಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದವರೆಗೆ 6500 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದ ಪಾದಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡು "ಭರವಸೆಯ ಕಾಲ್ನಡಿಗೆ"ಯಲ್ಲಿ (Walk of Hope) ಅವರು ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಸಿರಿಗೆರೆಗೆ ಬಂದಿದ್ದ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಈ ಹಿಂದೆ ಇದೇ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಐದು ಸಾವಿರ ಕಿ.ಮೀ ದೂರ ಕ್ರಮಿಸಿದೆ. ತಮಿಳುನಾಡು, ಕೇರಳ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ದಾಟಿ ಈಗ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಫತೇಪುರ್ ನಗರದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಪುನಃ ಬರೆಯಲು ಕಾರಣ ಅವರ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಪುನರ್ಮಿಲನ. ಅದೂ ಇದುವರೆಗೆ ಅವರ ತಂಡ ದೂರದ ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಾರಗಳ ಹಿಂದೆ ಕಾಶೀ ಹಿಂದೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ನಿಮಿತ್ತ ಕಾಶಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಅವರೂ ಸಹ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ತಲುಪಿರುವ ವಿಷಯ ನಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ನಾವು ಕಾಶಿಗೆ ಬರುವುದು ಅವರಿಗೂ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಬಾಲಾಜಿ ಕಶ್ಯಪ್ ನಮ್ಮ ಆಗಮನದ ವಿಚಾರ ತಿಳಿದು ಶಿಷ್ಯರೊಬ್ಬರ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಬಂದು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಶ್ರೀ ಎಂ ಅವರು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಗಂಗಾನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದಿನದ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಉಪವಾಸ ಕೈಗೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದರು. ಅವರು ಉಪವಾಸ ಕುಳಿತ ತುಳಸೀ ಘಾಟಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ದರು. ಪೂರ್ವನಿಯೋಜಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೋ ಎನ್ನುವಂತೆ ಸಂಜೆ 5 ಗಂಟೆಗೆ ನಮ್ಮ ಕೈಯಿಂದ ನೀಡಿದ ನಿಂಬೆಹಣ್ಣಿನ ಶರಬತ್ತಿನಿಂದ ಅವರ ಉಪವಾಸ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು. ದಿನವಿಡೀ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಪ್ರಸಾದ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಗದೆ ನಾವು ಉಪವಾಸವಿದ್ದದ್ದು ಅವರಿಗೆ ಸಹಾನುಭೂತಿ ತೋರಿಸಿದಂತಾಗಿತ್ತು! ನಮ್ಮ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿದ್ದವರು ವಿಶ್ವರಾಷ್ಟ್ರಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಧೀನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾದ Mr. Adam Dieng. ಶ್ರೀ ಎಂ ಅವರ ನಿರಶನ ವ್ರತದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳಲೆಂದೇ ದೂರದ ಅಮೆರಿಕೆಯಿಂದ ಬಂದಿದ್ದರು. ಸಂಕಟ ಮೋಚನದ ಮಹಂತರೂ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಶ್ರೀ ಎಂ ಅವರು ರಚಿಸಿದ ಒಂದು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಪದ್ಯವನ್ನು ಸಂಗೀತಗಾರರು ಸುಶ್ರಾವ್ಯವಾಗಿ ಹಾಡುವುದರ ಮುಖಾಂತರ ಆರಂಭಗೊಂಡ ಸಮಾರಂಭ ಒಂದು ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ಗಂಗಾನದಿಯು ಅಪಾರವಾಗಿ ಕಲುಷಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಪರಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ, ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ನೆಲೆಯ ಪದ್ಯವದು.

ಗಂಗಾನದಿ ಮಲಿನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ವಿಷಯ ಕುರಿತು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಮಂಡಿಸಿದ ನಮ್ಮ ವಿಚಾರ: ಭಾರತೀಯರು ಗಂಗಾ ನದಿಯನ್ನು ತಾಯಿಯಂತೆ ಪೂಜ್ಯಭಾವದಿಂದ ಕಾಣುತ್ತಾರೆಂಬುದೇನೋ ನಿಜ. ಗಂಗಾಮಾತೆಯ ಬಗೆಗೆ ಇರುವ ನಮ್ಮ ಜನರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆಗಳು ಎಂದೂ ಮಲಿನಗೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಅನೂಚಾನವಾಗಿ ರೂಢಿಯಲ್ಲಿರುವ ಭಾವನೆಗಳು ಈಗಲೂ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿವೆ. ಇದೆಲ್ಲ ಸರಿಯೇ. ಆದರೆ ಗಂಗೆಯನ್ನು ತಾಯಿಯೆಂದು ಗೌರವಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿರುವ ನಮ್ಮ ಜನರಿಗೆ ಹೀಗೆ ಮಲಿನಗೊಳಿಸಿದರೆ ತಾಯಿಯ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಉಗುಳಿದಂತೆ ಆಗುತ್ತದೆಯೆಂಬ ಬುದ್ಧಿ ಏಕೆ ಇನ್ನೂ ಬಂದಿಲ್ಲ? ಗಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಅದೇ ಗಲೀಜು, ಅದೇ ಕೊಳಕು, ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರು ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿರುವುದು ಇದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತದ ಕರೆ ಕೊಟ್ಟ ಅವರೇ ಪೊರಕೆ ಹಿಡಿದು ಕಾಶಿಯ ಗಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲಿಗಳ ಕಸ ಗುಡಿಸಲಿ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾದೀತೆ!

ಮಕ್ಕಳು ಎಷ್ಟೇ ಗಲೀಜು ಮಾಡಿದರೂ ತಾಯಿ ತನ್ನ ಮಗುವನ್ನು ದಂಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಬೇಸರಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ: ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ, ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮಲಿನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೂ ಗಂಗಾಮಾತೆಗೆ ಎಂಥ ಕ್ಷಮಾಗುಣವಿದೆ! ಮಾತೆಯಾಗಿ ಗಂಗಾನದಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಸರಿ. ಆದರೆ ಮಕ್ಕಳಾಗಿ ನಮ್ಮ ಜನರ ವರ್ತನೆ ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಸರಿ? ಎಳೆಯ ಮಕ್ಕಳಾಗಿದ್ದಾಗ ಹೊಲಸು ಮಾಡಿದರೆ ತಪ್ಪೆಂದು ಯಾರೂ ಭಾವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಬೆಳೆದ ಮೇಲೂ ಸಹ ಚಿಕ್ಕ ಮಗುವಿನಂತೆ ಹೊಲಸು ಮಾಡಿದರೆ ಬುದ್ಧಿ ಬೆಳೆದಿಲ್ಲ ಎಂದೇ ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. “ಕುಪುತ್ರೋ ಜಾಯೇತ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಕುಮಾತಾ ನ ಭವತಿ” ಅಂದರೆ ಕೆಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ಹುಟ್ಟಬಹುದೇ ಹೊರತು; ಕೆಟ್ಟ ತಾಯಿ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಜನರ ಅಜ್ಞಾನ ಪ್ರದರ್ಶನ ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಸಂಜೆಯ ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾನದಿಯ ಮೇಲೆ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಗುವಾಗ ದಶಾಶ್ವಮೇಧ ಘಾಟ್ ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಗಂಗಾಮಾತೆಯ ಆರತಿಯ ದೃಶ್ಯ ತುಂಬಾ ಮನಮೋಹಕವಾಗಿತ್ತು. ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ ನಿತ್ಯವೂ ಈ ರೀತಿ ಆರತಿ ಮಾಡುವ ಪದ್ಧತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ 15-20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈಚೆಗೆ ಈ ಪದ್ಧತಿ ರೂಢಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ಜಪಾನಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಆರತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರೆಂದು ದೋಣಿಯನ್ನುನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ಅಂಬಿಗ ತುಂಬಾ ಖುಷಿಯಿಂದ ಹೇಳಿಕೊಂಡ. ಘಾಟ್ನಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ನದಿಗೆ ಎದುರಾಗಿ ನಿಂತು ಆರತಿ ಬೆಳಗುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಿಕರು ದೋಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ನದಿಯ ಮೇಲೆ ತೇಲುತ್ತಾ ಆರತಿಯ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಕಣ್ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಎದುರು ಬದುರು ಇದ್ದರೂ ಸಹ ಆರತಿ ಬೆಳಗುತ್ತಿದ್ದವರು ದೋಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದವರನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ದೋಣಿಗಳಲ್ಲಿದ್ದವರು ಘಾಟ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಭಕ್ತರನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇಬ್ಬರೂ ಕಣ್ಣು ಕೀಲಿಸಿ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದುದು ಗಂಗಾಮಯ್ಯಾಳನ್ನು. ಇಬ್ಬರಲ್ಲೂ ಗಂಗಾಮಾತೆಯ ಬಗೆಗೆ ಪೂಜ್ಯಭಾವನೆ ಹರಳುಗಟ್ಟಿತ್ತು; ಭಕ್ತಿಪ್ಲಾವಿತವಾದ ರೋಮಾಂಚಕ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿತ್ತು! ಭಾರತದ ಉಳಿದೆಡೆ ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ದೀಪಾವಳಿ ಸಂಭ್ರಮವಿದ್ದರೆ ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯ ಸಂಜೆ ಪಟಾಕಿಗಳ ಅಬ್ಬರವಿಲ್ಲದ ಶುದ್ಧ ಭಕುತಿಯ ದೀಪಾವಳಿ ಸಂಭ್ರಮ.

ಮೇಲೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದಂತೆ ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಮಾಲಿನ್ಯದ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಶ್ರೀ ಎಂ ಅವರು ರಚಿಸಿದ "ಗಂಗಾ ಮಯ್ಯಾ ಮಾ ಹಮಾರೀ ಮುಖ್ ಕಾ ಮೈಲಾ ಕ್ಕೋಂ ಕರ್ ತೇ ಹೋ?" ಎಂಬ ಸ್ಮರಣೀಯವಾದ ಹಿಂದೀ ಪದ್ಯದ ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡ ಭಾವಾನುವಾದ:

ಗಂಗಾಮಾತೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ತಾಯಿ 
ಅವಳ ಮುಖಕೆ ಏಕೆ ಹೊಲಸು ಮೆತ್ತುವಿರಿ? 
ಒಂದೆಡೆ ಪವಿತ್ರ ಜಲವೆಂದು ಮಹದೇವನಿಗೆ 
ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡುವಿರಿ, ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ 
ಭಾರತಮಾತೆಯ ಪುತ್ರರೇ! 
ಗಂಗೆಯನೇಕೆ ಮಲಿನಗೊಳಿಸುವಿರಿ?

ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿರಿ ಕಾಶಿಯನು ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ 
ಇದು ಬೋಳೆ ಶಂಕರನ ಪೀಠ! 
ಏನು ಪೂಜೆ ಮಾಡುವಿರಿ ಅಕ್ಕಗಳಿರಾ? 
ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿರಿ ಮೊದಲು ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯನು 
ಆರಂಭವಾಗಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಸಮರ! 
ಮೊಳಗಲಿ ಘೋಷ: "ಹರ ಹರ ಮಹಾದೇವ"!

-ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು
ಡಾ|| ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು
ಸಿರಿಗೆರೆ.

ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ 
ಬಿಸಿಲು ಬೆಳದಿಂಗಳು ದಿ: 7.1.2016