ದುರ್ಜನರ ಸಜ್ಜನಿಕೆಯ ಸುಳಿನೋಟ
ಎಲ್ಲ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೂ ಸಜ್ಜನರು ಮತ್ತು ದುರ್ಜನರೆಂಬ ಎರಡೂ ಬಗೆಯ ಜನರಿದ್ದರೆಂಬುದಕ್ಕೆ ಆಯಾಯ ಕಾಲದ ಇತಿಹಾಸವೇ ಸಾಕ್ಷಿ. ರಾಮಾಯಣದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪುರುಷೋತ್ತಮನೆನಿಸಿದ ಶ್ರೀರಾಮನಿದ್ದರೆ ಪುರುಷಾಧಮನೆನಿಸಿದ ರಾವಣನೂ ಇದ್ದನು. ಮಹಾಭಾರತದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮದುರಂಧರನಾದ ಧರ್ಮರಾಯನಿದ್ದರೆ, ದುಷ್ಟ ದುರಹಂಕಾರಿಯಾದ ದುರ್ಯೋಧನನೂ ಇದ್ದನು. ಹೀಗೆಂದಾಕ್ಷಣ ಸಜ್ಜನರೆಲ್ಲರೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಳ್ಳೆಯವರು, ದುರ್ಜನರೆಲ್ಲರೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ದುರುಳರು ಎಂದು ಹೇಳಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಜ್ಜನರು ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರು ಒಳ್ಳೆಯವರಾಗಿದ್ದರೆ "ಸಜ್ಜನರ ಕೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕೋಳಿ ಮಾಯವಾಯಿತು" ಎಂಬ ಗಾದೆ ಮಾತು ಹುಟ್ಟುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಗಾದೆ ಮಾತಿನ ಹಿಂದಿನ ಅರ್ಥವೇ ಬೇರೆ. ಸಜ್ಜನರನ್ನು ವಿಡಂಬನೆ ಮಾಡಿದಂತೆ ತೋರುವ ಈ ಗಾದೆ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ನಿಜವಾದ ಸಜ್ಜನರನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾಡಿದ ವಿಮರ್ಶೆಯಲ್ಲ. ಮೇಲು ನೋಟಕ್ಕೆ ಸಜ್ಜನರಂತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಢೋಂಗಿ ಜನರನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳಿದ ಮಾತು. ಇವರು ನಿಜವಾದ ದುರ್ಜನರಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಅಪಾಯಕಾರಿ. ದುರ್ಜನರು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನೆಸಗಿದರೆ ಇವರು ಸಜ್ಜನರಂತೆ ನಟಿಸಿ ಸಮಯ ಸಂದರ್ಭ ನೋಡಿ ತಮ್ಮ ದುಷ್ಟತನವನ್ನು ಮೆರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಇತಿಹಾಸದುದ್ದಕ್ಕೂ ಇಂತಹ ಹಿತಶತ್ರುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ.
ಸಜ್ಜನರು ಮತ್ತು ದುರ್ಜನರು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಮಾನದಂಡ ಸದ್ವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ದುರ್ವರ್ತನೆಗಳ ಮೇಲ್ಮೆ. ಯಾರಲ್ಲಿ ಸದ್ಗುಣಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿರುತ್ತವೆಯೋ ಅಂಥವರು ಸಜ್ಜನರೆಂಬ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಭಾಜನರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಯಾರಲ್ಲಿ ದುರ್ಗುಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆಯೋ ಅಂಥವರು ದುರ್ಜನರೆಂಬ ನಿಂದನೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಈಗ ಬರೆಯ ಹೊರಟಿರುವುದು ದುರ್ಜನರೆಂದು ಕುಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದ ಕೆಟ್ಟವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಗೌಣವಾಗಿರುವ ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ಕುರಿತು. ಹುಲಿ-ಸಿಂಹ-ಚಿರತೆಗಳು ಎಷ್ಟೇ ಕ್ರೂರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ತಂತಮ್ಮ ಮರಿಗಳನ್ನು ಸಾಕಿ ಸಲಹುವ ತಾಯ್ತನದ ಕರುಣಾಹೃದಯ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆಯಲ್ಲವೇ?
ಸೀತೆಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದ ರಾವಣ ಎಷ್ಟೇ ಕೆಟ್ಟವನೆನಿಸಿದರೂ ಆಕೆಯ ಮಾನಾಪಹರಣ ಮಾಡುವ ಕೀಚಕ ಅವನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಕೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಯಾಗಿರಿಸದೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಅಶೋಕವನದಲ್ಲಿರಿಸಿದ್ದನು. ಸೀತೆಯನ್ನು ಅವನು ಅಪಹರಿಸಿದ್ದು ಆಕೆಯ ಸ್ವಯಂವರದಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಧನುಸ್ಸನ್ನು ಎತ್ತಲಾರದೆ ಉಂಟಾದ ಅವಮಾನದಿಂದಲ್ಲ. ಆಕೆಯನ್ನು ಮೋಹಿಸಿ ಬಲಾತ್ಕಾರದಿಂದ ತನ್ನ ಕೈವಶ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಕೆಟ್ಟ ಆಲೋಚನೆಯಿಂದಲೂ ಅಲ್ಲ. ಸ್ವಯಂವರದಲ್ಲಿ ಪರಾಭವಗೊಂಡು ಲಂಕೆಗೆ ಮರಳಿದ ರಾವಣ ತನ್ನ ಪಾಡಿಗೆ ತಾನಿದ್ದ. ರಾಕ್ಷಸನಾಗಿದ್ದರೂ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಆರಾಧಿಸಿ ಪರಶಿವನನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಂಡ ಮಹಾಶಿವಭಕ್ತ ಅವನು.
ಹಾಗಾದರೆ ಸೀತೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಕದ್ದೊಯ್ದ? ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಮೂಲ ರಾಮಾಯಣದ ಅರಣ್ಯಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ರಾಮ-ಲಕ್ಷ್ಮಣ-ಸೀತೆಯರು ದಂಡಕಾರಣ್ಯದ ಪಂಚವಟಿಯ ಪರ್ಣಕುಟೀರದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆಯೇ ರಾವಣನ ತಂಗಿ ಶೂರ್ಪನಖಿ ಧಾವಿಸಿ ಬರುತ್ತಾಳೆ. ಅಲೌಕಿಕ ಚೆಲುವಿನ ರಾಮನನ್ನು ನೋಡಿ ಮೋಹಿತಳಾಗುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನನ್ನು ವರಿಸು ಎಂದು ರಾಮನ ಬೆನ್ನಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾಳೆ. ಏಕಪತ್ನಿವ್ರತಸ್ಥನಾದ ರಾಮ ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಸಾಧುವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳು ಹೆಚ್ಚು ಪೀಡಿಸತೊಡಗಿದಾಗ ಒಬ್ಬಂಟಿಗನಾದ ನನ್ನ ತಮ್ಮನನ್ನು ಬೇಕಾದರೆ ಕೇಳಿ ನೋಡು ಎಂದು ಸಾಗಹಾಕಲು ನೋಡುತ್ತಾನೆ. ಕಾಮಾತುರಾಣಾಂ ನ ಭಯಂ, ನ ಲಜ್ಜಾ ಎನ್ನುವಂತೆ ಶೂರ್ಪನಖಿ ಶ್ರೀರಾಮನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಲಕ್ಷ್ಮಣನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಕಾಡಿಸತೊಡಗುತ್ತಾಳೆ. ಅವನೂ ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ಹತಾಶಳಾದ ಶೂರ್ಪನಖಿ ಸೀತೆಯ ಮೇಲೆ ಧಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಶ್ರೀರಾಮನ ಆಜ್ಞೆಯಂತೆ ಕೂಡಲೇ ತನ್ನ ಅತ್ತಿಗೆಯ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಧಾವಿಸಿದ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಶೂರ್ಪನಖಿಯ ಕಿವಿ-ಮೂಗು ಕತ್ತರಿಸಿ ವಿಕೃತಗೊಳಿಸಿ ಓಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣವೇ ಮುಂದೆ ಆಕೆಯ ಅಣ್ಣಂದಿರಾದ ಖರ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ಕೋಪಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಡೆಸಿದ ಭೀಕರ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಖರ ಮತ್ತು ಅವನ ಸೇನಾಪತಿ ದೂಷಣ ಇಬ್ಬರೂ ರಾಮನ ಕೈಯಿಂದ ಹತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಕ್ರುದ್ಧನಾದ ರಾವಣ ರಾಮನ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ದ ಮಾಡಲು ಸನ್ನದ್ದನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಶ್ರೀರಾಮನ ಪರಾಕ್ರಮದ ಅರಿವಿದ್ದ ಅಕಂಪನ ಎಂಬ ಇನ್ನೋರ್ವ ರಾಕ್ಷಸ ರಾಮನನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸುವುದು ಆಗದ ಮಾತು. ಅದರ ಬದಲು ಸೀತೆಯನ್ನು ಎಳೆದು ತಂದರೆ ಅವಳನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಸುವ ರಾಮನು ತಂತಾನೇ ವಿರಹಾಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಂದು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟ ರಾವಣ ಸೀತಾಪಹರಣದ ಸಂಚನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಮಾವನಾದ ಮಾರೀಚ ಒಪ್ಪದೆ ಎಷ್ಟೇ ಬುದ್ಧಿ ಮಾತು ಹೇಳಿದರೂ ರಾವಣ ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ.
ಶ್ರೀರಾಮ ಏಕೆ ಹೀಗೆ ಮಾಡಿದ? ರಾವಣ ಏಕೆ ಹೀಗೆ ಮಾಡಿದ? ಎಂದು ಒಳಹೊಕ್ಕು ನೋಡಿದಾಗ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಕಾರಣಗಳಿರುವುದು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಜನರು ತಮಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಪಡದ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ವಸ್ತುನಿಷ್ಠವಾಗಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡಬಲ್ಲರು. ಆದರೆ ಅಂಥವೇ ಘಟನಾವಳಿಗಳು ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಘಟಿಸಿದಾಗ ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿ ವರ್ತಿಸಿ ಸಮರ್ಥನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಹ ವಿರೋಧಾಭಾಸದ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ತನ್ನ ಒಂದು ವಚನದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ:
ಜಾಲಗಾರನೊಬ್ಬ ಜಲಹೊಕ್ಕು ಶೋಧಿಸಿ ಹಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಕೊಂದು ನಲಿವ
ತನ್ನ ಮನೆಯಲೊಂದು ಶಿಶುವು ಸತ್ತರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಮರುಗವಂತೆ ಅವಕ್ಕೇಕೆ ಮರುಗನು?
ಮೀನುಗಾರ ತನ್ನ ಮಗುವು ಸತ್ತಾಗ ದುಃಖಿಸಿದಂತೆ ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸಾಯುವ ಮೀನುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ದುಃಖಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬಲೆಯನ್ನು ಬೀಸಿ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯುವಾಗ ಖುಷಿಪಡುವ ಅವನಿಗೆ ತನ್ನ ತಪ್ಪಿನ ಅರಿವು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.
ದುರ್ಯೋಧನ ಎಷ್ಟೇ ದುರಹಂಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಕರ್ಣನ ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯನಾಗಿದ್ದ. ಅವನ ಮುದ್ದಿನ ಮಡದಿ ಭಾನುಮತಿಯು ತನ್ನ ಕೊರಳಲ್ಲಿರುವ ಮುತ್ತಿನ ಹಾರವನ್ನು ಒತ್ತೆಯಿಟ್ಟು ಕರ್ಣನೊಂದಿಗೆ ಪಗಡೆಯಾಟವಾಡಿ ಸೋಲುತ್ತಾಳೆ. ಗೆದ್ದ ಕರ್ಣ ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಕೊರಳಿಗೆ ಕೈ ಹಾಕಿ ಮುತ್ತಿನ ಹಾರವನ್ನು ಬರಸೆಳೆಯುತ್ತಾನೆ. ಮುತ್ತಿನ ಮಣಿಗಳು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ಬೀಳುತ್ತವೆ. ದುಡುಕಿನಿಂದಾದ ತನ್ನ ತಪ್ಪಿಗೆ ಕರ್ಣ ಅಳುಕುತ್ತಾ ಕುಳಿತ ಆ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಸುಯೋಧನನೂ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದ ಮುತ್ತಿನ ಮಣಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ ಸುಯೋಧನ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಮುನಿಸಿಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಪಂಪ ವರ್ಣಿಸುವಂತೆ ಅವುಗಳನ್ನು ‘ಇವನಾಯ್ದುಕೊಡುವುದೇ ಪೇಳ್" ಎಂದು ಸ್ನೇಹಭಾವದಲ್ಲಿ ಕೇಳುತ್ತಾನೆಯೇ ಹೊರತು ಅವನ ವಿರುದ್ದ ಕತ್ತಿಯನ್ನು ಝಳಪಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಮುಂದೆ ನಡೆದ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ದುರ್ಯೋಧನನು ತಾನು ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವುದು ನೆಲಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲ ಎಂದೇ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಕರ್ಣನಿಲ್ಲದ ನೆಲ, ದುಃಶ್ಯಾಸನನಿಲ್ಲದ ನೆಲದೊಂದಿಗೆ ನಾನು ಸಹಬಾಳುವೆ ಮಾಡುವೆನೆ? ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. ತಾನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ತಪ್ಪು ಎಂದು ಗೊತ್ತಿದ್ದರೂ ಹಟ ಚಟಗಳ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಅವನ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಮಂಕಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ತಪ್ಪು ಎಂದು ಗೊತ್ತಿದ್ದರೂ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಅದನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಸರಿ ತಪ್ಪುಗಳ ಅರಿವಿದ್ದೂ ಅದರಂತೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವತ್ತಿ ತನಗಿಲ್ಲವೆಂದು ಸ್ವತಃ ದುರ್ಯೋಧನನೇ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತಪ್ಪನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡು ಹೇಳುವ ಮಾತು:
ಜಾನಾಮಿ ಧರ್ಮಂ ನ ಚ ಮೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ
ಜಾನಾಮ್ಯಧರ್ಮ೦ ನ ಚ ಮೇ ನಿವೃತ್ತಿಃ
ಕೇನಾಪಿ ದೇವೇನ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತೇನ
ಯಥಾ ನಿಯುಕ್ತೋಸ್ಮಿ ತಥಾ ಕರೋಮಿ!
ಗೊತ್ತಿದ್ದೂ ಮಾಡುವ ತಪ್ಪು ಬೇರೆ, ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೇ ಮಾಡುವ ತಪ್ಪು ಬೇರೆ. ಮಕ್ಕಳು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೇ ತಪ್ಪು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅದು ಮುಗ್ಧತೆ, ಕ್ಷಮಾರ್ಹ. ಗೊತ್ತಿದ್ದೂ ಮಾಡುವ ತಪ್ಪು ಅಪರಾಧ, ಅಕ್ಷಮ್ಯ. ಅದುವೇ ಮನುಷ್ಯನ ego!
-ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು
ಡಾ|| ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು
ಸಿರಿಗೆರೆ.
ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ
ಬಿಸಿಲು ಬೆಳದಿಂಗಳು ದಿ: 17.3.2016