ಯುಗ ಯುಗಾದಿ ಕಳೆದರೂ ಯುಗಾದಿ ಮರಳಿ ಬರುತಿದೆ: 
ಹೊಸ ವರುಷಕೆ ಹೊಸ ಹರುಷವ ಹೊಸತು ಹೊಸತು ತರುತಿದೆ.   

ಇದು ಯುಗಾದಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ವರಕವಿ ಬೇಂದ್ರೆ ಬರೆದ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಕವನ. ಎಷ್ಟೇ ಯುಗಗಳು ಕಳೆದರೂ ಯುಗಾದಿಯು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬರುತ್ತದೆ; ಹೊಸ ವರುಷದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹರುಷವನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾವಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಚುನಾವಣೆಗಳೂ ಹಾಗೆಯೇ, ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬರುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಯುಗಾದಿಯಾದರೋ ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಚೈತ್ರದಂದು ಬರುವ ಯುಗಾದಿಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಕಾಣಬೇಕಾದರೆ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷದ ಚೈತ್ರಾರಂಭವೇ ಬರಬೇಕು. ಆದರೆ ಚುನಾವಣೆಗಳ ವಿಷಯ ಹಾಗಲ್ಲ. ವರ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ಚುನಾವಣೆ ಬರುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಕರಾರುವಕ್ಕಾದ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ ಇರುವಂತೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಇಂಥದೇ ಮಾಸ, ಪಕ್ಷ, ತಿಥಿ, ನಕ್ಷತ್ರ ಎಂಬುದಿಲ್ಲ. ಯಾವಾಗಲೂ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಇವು ಒಂದು ರೀತಿಯ “ನಿತ್ಯೋತ್ಸವ"ಗಳು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಚುನಾಯಿತ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಪರಂಧಾಮವನ್ನೈದಿದರೆ ಅವನ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಾಗಲು ಅವನ ಪತ್ನಿ ಅಥವಾ ಮಕ್ಕಳೇ ಉಪಚುನಾವಣೆಗೆ ನಿಲ್ಲಬೇಕು.

ವರ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಚುನಾವಣೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುವುದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಜನನಾಯಕರು ತಮ್ಮ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನೋ, ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನೋ ಗೆಲ್ಲಿಸಲು ನಾನಾ ತಂತ್ರ ಹೆಣೆಯುತ್ತಾ ಕಾಲ ನೂಕುತ್ತಾರೆ. ಜತೆಗೆ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷವನ್ನೋ ತಮ್ಮದೇ ಪಕ್ಷದ ಭಿನ್ನಮತೀಯರನ್ನೋ ಹಣಿಯಲು "ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರ" ಹುಡುಕುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಜನರ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಅವರಿಗೆ ಪುರುಸೊತ್ತೇ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ! ಏನೇ ನೀತಿಸಂಹಿತೆ ಇದ್ದರೂ ಚುನಾವಣಾ ಅಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ನಿಂತಿಲ್ಲ, ಚಾಪೆ ಕೆಳಗೆ, ರಂಗೋಲಿ ಕೆಳಗೆ ನುಸುಳುವ "ಅಣಿಮಾ, ಘರಿಮಾ" ಪ್ರವೀಣರು ನಮ್ಮ ಜನನಾಯಕರು!

ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವೆಂಬುದು ಎರೆಭೂಮಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭದ್ರವಾಗಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಗರಿಕೆ ಬೇರಿನಂತೆ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡು ನಿಂತಿದೆ. ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ತಾಯಿ ಬೇರನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಹೋದವರಿಗೆ ಖಂಡಿತಾ ಕಾಣಸಿಗುವುದು ಚುನಾವಣೆ. ಇನ್ನೂ ಆಳಕ್ಕೆ ಹೋದರೆ ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲಲು ಬೇಕಾದ "ಟಿಕೆಟ್" ಪಡೆಯಲು ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವೇ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆ. ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಹಣವನ್ನು ಚೆಲ್ಲಿ ಚುನಾಯಿತನಾಗುವ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದ ಹಣವನ್ನಂತೂ ದುಡಿಯಲೇ ಬೇಕು. ಜೊತೆಗೆ ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಚೆಲ್ಲಲು ಬೇಕಾದ ಹಣವನ್ನು ದುಡಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕೆರೆಗೆ ನೀರನ್ನು ಚೆಲ್ಲಲು ಕೆರೆಯ ನೀರೇ ತಾನೇ ಬೇಕಾಗುವುದು! ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನನ್ನು ಗೆಲ್ಲಿಸಲು "ಹೆಣಗಿದ" ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ "ಕಷ್ಟ-ಸುಖ" ಸಹ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅವನಿಗೆ ಹಣ ಮಾಡಲು ನೆರವಾಗುವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗರೇ ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಅವರದೂ ಪಾಲಿರುತ್ತದೆ.

ಚುನಾವಣಾ ಅಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರಗಳು ದೇಶದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಎಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿವೆಯೆಂದರೆ ಇವುಗಳ ಸುಧಾರಣೆ ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲವೆಂಬ ದುಃಸ್ಥಿತಿ ಒದಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ರಚಿಸಿದ ನೇತಾರರು ದೇಶಪ್ರೇಮಿಗಳಾಗಿದ್ದರು; ಪ್ರಜೆಗಳ ಹಿತವನ್ನೇ ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಆದರ್ಶ ಭಾರತದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ದೇಶದ ಜನರು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟು ಕೆಳಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಪತನಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದಕಾರಣ ಅವರು ರಚಿಸಿದ ಕಾನೂನುಗಳಿಂದ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. 

ಬರೀ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಭ್ರಷ್ಟರಾಗಿದ್ದಾರೆಂದು ಟೀಕಿಸಿದರೆ ಸಾಲದು; ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಜನರೂ ಸಹ ಭ್ರಷ್ಟರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೂವರೂ ಭ್ರಷ್ಟರಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅವರನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಡಬೇಕಾದ ನ್ಯಾಯಾಂಗವೂ ಈ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊರತಾಗಿಲ್ಲವೆಂಬುದು ಅತ್ಯಂತ ವಿಷಾದದ ಸಂಗತಿ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಎಂಬ ಹತಾಶ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಜನರು ಒಳ್ಳೆಯವರಾದರೆ, ನೀತಿವಂತರಾದರೆ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕರಾದರೆ ಈಗಿರುವ ಕಾನೂನುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿಯೇ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಖಂಡಿತಾ ಸಾಧ್ಯವಿದೆ.

ಚುನಾವಣೆ ಪದ್ಧತಿ ಮಾತ್ರ ಬದಲಾದರೆ ಸಮಾಜ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಘಟ್ಟ. ಚುನಾವಣೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಲ್ಲ; ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಲ್ಲದೆ ಸರ್ಕಾರವಿಲ್ಲ. ಚುನಾವಣೆಗಳೇ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ತಳಹದಿ. ಬುನಾದಿ ಸರಿಯಿಲ್ಲದೆ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಬಹುಮಹಡಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕುಸಿದು ಬೀಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಚುನಾವಣೆಗಳು ಅಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟತೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೆ ಆಯ್ಕೆ ಆದವನೂ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದವರೂ ಇಬ್ಬರೂ ಭ್ರಷ್ಟರೇ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಭದ್ರ ಬುನಾದಿಯಿಲ್ಲದೆ ಮರಳಿನ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಿದ ಸೌಧದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿನ ಭ್ರಷ್ಟತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಆದರೆ ಸಮಾಜವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗುವುದು ಪ್ರಜೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳು ನೆಲೆಗೊಂಡಾಗ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ.

ನಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ:

1) ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು ಮೂಡುವಂತೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕು. 

2) ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಆಯ್ಕೆಯಾದ ನಂತರ ಅವರು ಪಕ್ಷಾಂತರ ಮಾಡದಂತೆ ನಿಷೇಧವಿರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಚುನಾವಣೆಗೂ ಮೊದಲು ಪಕ್ಷದ  ಸದಸ್ಯರು ಪಕ್ಷಾಂತರ ಮಾಡದಂತೆ ನಿಷೇಧವಿರಬೇಕು. ಚುನಾವಣೆಗೆ ನಿಲ್ಲಲು ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 5 ವರ್ಷವಾದರೂ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿರಬೇಕು. ಈ ಪಕ್ಷ ಟಿಕೆಟ್ ಕೊಡಲಿಲ್ಲವೆಂದು ಆ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ, ಆ ಪಕ್ಷ ಟಿಕೆಟ್ ಕೊಡಲಿಲ್ಲವೆಂದು ಇನ್ನೊಂದು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ- ಹೀಗೆ ಕೊಂಬೆಯಿಂದ ಕೊಂಬೆಗೆ ಹಾರುವ ಮಂಗಾಟಗಳಿಗೆ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕಬೇಕು.

3) ಚುನಾವಣೆಗೂ ಮೂರು ತಿಂಗಳು ಮುನ್ನ ಎಲ್ಲ ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸುವಂತಾಗಬೇಕು. ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ಕನಿಷ್ಠ 5 ವರ್ಷ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸದೇ ಇರುವ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗೆ ಟಿಕೆಟ್ ನೀಡಿದ್ದರೆ ಅಂತಹವರ ಉಮೇದುವಾರಿಕೆಯನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸುವಂತಾಗಬೇಕು. ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಲು ಅಭ್ಯಂತರವಿರಬಾರದು. ಆದರೆ ಅಂಥವನು ಗೆದ್ದರೆ ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಲು, ಮಂತ್ರಿಯಾಗಲು ಅವಕಾಶವಿರಬಾರದು.

4) ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ವರಿಷ್ಠರು ಜನರ ಹಿತವನ್ನು ಸಾಧಿಸದೆ ತಮ್ಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಟಿಕೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡುವುದು ನಿಲ್ಲಬೇಕು. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ತಮಗೆ ತಿಳಿದಂತೆ ಮನಸೋ ಇಚ್ಛೆ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತವೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ನಿಯಂತ್ರಣವಿರಬೇಕು.

5) ಮತದಾನವನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಮತದಾನ ಮಾಡದ ಸರ್ಕಾರಿ/ಖಾಸಗಿ ನೌಕರರ ಚುನಾವಣಾ ದಿನದ ವೇತನವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಜೊತೆಗೆ ಅವರಿಗೆ ಬಡ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಬಾರದು. ಸರ್ಕಾರವು ನೀಡುವ ಬಿ.ಪಿ.ಎಲ್. ಪಡಿತರ, ಅಂಗವಿಕಲ ವೇತನ, ವಿಧವಾ ವೇತನ, ವೃದ್ದಾಪ್ಯ ವೇತನ, ನಾನಾ ರೀತಿಯ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳು ಇವೆಲ್ಲವೂ ಮತದಾನ ಮಾಡದವರಿಗೆ ನಿಲ್ಲಬೇಕು.

6) ಚುನಾವಣಾ ಅಕ್ರಮವನ್ನು ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವೆಂದು (cognizable offence) ಪರಿಗಣಿಸಿ ಅದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದವರಿಗೆ ಕಠಿಣವಾದ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ಈಗ ಅಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದವನಿಗೆ ಐನೂರೋ ಸಾವಿರವೋ ದಂಡ ವಿಧಿಸಿ ಕೈಬಿಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಂತೂ ಅದಕ್ಕೆ ತಾನು ಹೊಣೆಯಲ್ಲವೆಂದು ನುಣುಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಚುನಾವಣಾ ಅಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಕೊಲೆ ಮಾಡಿದವನಿಗೆ ಇಷ್ಟೇ ಶಿಕ್ಷೆ ಸಾಕೆ! ಕೊಲೆಗಾರನಿಗೆ ಕೊಡುವ ಕಠಿಣ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ ಚುನಾವಣಾ ಅಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಎಸಗಿದವನಿಗೂ ಆಗುತ್ತದೆಂದರೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಭಯ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈಗ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟು ಗಲ್ಲುಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಿದರೂ ಕ್ಷಮಾದಾನದ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಕೊಲೆಗಾರನಿಗೂ ಭಯವಿಲ್ಲದಂತಾಗಿದೆ. ಕೊಳ್ಳೆ ಹೊಡೆದ ಮೇಲೆ ಕೋಟೆ ಬಾಗಿಲು ಹಾಕಿದರು ಎಂಬಂತೆ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಚುನಾವಣಾ ಅಕ್ರಮ ಎಸಗಿದ್ದಾನೆಂದು ಕೋರ್ಟಿನಿಂದ ತೀರ್ಪು ಬರುವುದರೊಳಗೆ ಶಾಸಕ/ಸಂಸದ ದೇಶವನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡಿ ತನ್ನ ಕಾಲಾವಧಿ ಮುಗಿಸಿರುತ್ತಾನೆ.

7) ಒಂದು ಬಾರಿ ಚುನಾವಣೆಯಾದ ಮೇಲೆ 5 ವರ್ಷದ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾಲಾವಧಿ ಮುಗಿಯುವವರೆಗೆ ಯಾವ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಮರುಚುನಾವಣೆ ಆಗಬಾರದು. ಯಾರಾದರೂ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರೆ ವಿಜೇತ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ ಗಳಿಸಿ ಪರಾಭವಗೊಂಡಿದ್ದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಶಾಸಕನಾಗಲು ಅವಕಾಶವಿರಬೇಕು. ಮೈಸೂರು ಮಹಾರಾಜರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ನಿಯಮ ಇತ್ತು. ಇದು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕೃತ್ಯಗಳಿಗೆ ದಾರಿಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದಾದರೆ ಅದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ.

8) ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಬ್ಬಹರಿದಿನಗಳು ನಿಗದಿತ ದಿನದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವಂತೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನದಂದು ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ವಿಧಾನಸಭೆ, ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಬೇಕು.

9) ಅಲ್ಪಮತದ ಸರ್ಕಾರ (minority government) ರಚಿಸಲು ಅವಕಾಶವಿರಬೇಕು. ಆದರೆ, ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ ಪಕ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಪಕ್ಷೇತರರಿಗೆ ಸಚಿವಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಬಾರದು. ಅವರು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಬಹುದು. ಸರ್ಕಾರದೊಳಗೆ ಅವರು ಇರಬಾರದು.

ಈಗೀಗಲಂತೂ ಮಠಗಳು ಮತ್ತು ಗುಡಿಗುಂಡಾರಗಳಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಧುರೀಣರು ದಾಂಗುಡಿ ಇಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮಠಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳು ಜನರ ಭಕ್ತಿಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಚುನಾವಣಾ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಮಠದ ಗುರುಗಳು ಮತ್ತು ದೇವರ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪೆಂದು ಹೇಳಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ಹೋಗುವವರೆಲ್ಲರೂ ಭಕ್ತಿಯಿಂದಲೇ ಹೋಗುತ್ತಾರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗದು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಆ ಮಠದ ಶಿಷ್ಯರು ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಓಟುಗಳು ತಮಗೆ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ. ಆರ್ತ (ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವವನು), ಜಿಜ್ಞಾಸು, ಅರ್ಥಾರ್ಥಿ (ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಬಯಸುವವನು) ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಿ ಹೀಗೆ ನಾಲ್ಕು ತೆರನಾದ ಭಕ್ತರು ತನ್ನಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ (ಚತುರ್ವಿಧಾ ಭಜಂತೇ ಮಾಂ). ಈ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆಯೆಂದರೆ ಚುನಾವಣಾ ಟಿಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಓಟಿನ ಆಕಾಂಕ್ಷಿ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಓಟಿನ ಚಿಂತೆ ಇರುವವರೆಲ್ಲರೂ ಮಠಪೀಠಗಳಿಗೆ ಗುಡಿಗುಂಡಾರಗಳಿಗೆ ದಾಪುಗಾಲು ಇಡುತ್ತಾರೆ. ಆದಕಾರಣ “ಎಲ್ಲಾರೂ ಮಾಡುವುದು ಹೊಟ್ಟೆಗಾಗಿ, ಗೇಣು ಬಟ್ಟೆಗಾಗಿ" ಎಂದು ಕನಕದಾಸರು ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಈಗ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಹೇಳಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಒದಗಿ ಬಂದಿದೆ:

"ಎಲ್ಲಾರು ಮಾಡುವುದು ಓಟಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ನೋಟಿಗಾಗಿ"

-ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು
ಡಾ|| ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು
ಸಿರಿಗೆರೆ.

ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ 
ಬಿಸಿಲು ಬೆಳದಿಂಗಳು ದಿ: 1.3.2018