ಗಂಡ ಶಿಸ್ತಿನ ಸಿಪಾಯಿಯಾದರೆ ಹೆಂಡತಿ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಬಾಳುವೆ ಮಾಡುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟ, ತಂದೆಯ ಸಿಟ್ಟಿಗೆ ಎದುರಾಡದೆ ಕೊಟ್ಟ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮೌನವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಿದ ತಾಯಿಯ ಮೂಕವೇದನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅಸಹಾಯಕತೆಯನ್ನು ಚಿಕ್ಕಂದಿನಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡು ತಾಯಿಯ ಸೆರಗಿನ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಕಣ್ಣೀರು ಸುರಿಸಿದ ದಿನಗಳು ಅದೆಷ್ಟೋ! ಇಂತಹ ಒಂದು ಘಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಗಮನ ಸೆಳೆದವರು ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತ ಓದುಗರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದ ನಿವೃತ್ತ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾದ ಅಶೋಕ್ ಪೂಜಾರ್ ಅವರು. ನಮ್ಮ ಅಂಕಣವನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಓದುತ್ತಾ ಬಂದಿರುವ ಅವರು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ದೂರವಾಣಿ ಕರೆ ಮಾಡಿ ತಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿರುವ ವಿಚಾರಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಲೇಖನಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥಗಳ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅವರು ಕಳುಹಿಸಿದ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಲೇಖನವೆಂದರೆ "ಉಪ್ಪಿನ ಕಾಯಿಯೊಂದಿಗೆ ಊಟದ ಶಾಸ್ತ್ರ!" ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯು "ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ನಿರ್ಮಾಪಕರು" ಎಂಬ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ 2001ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಡಾ. ಎಚ್.ಎಸ್. ಸುಜಾತಾ ರವರ ಎಂ.ಎಸ್. ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದ ಆಯ್ದ ಭಾಗ.

ಎಂ.ಎಸ್. ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರ ನಿಜವಾದ ಹೆಸರು ಲಕ್ಷ್ಮೀನರಸಿಂಹ ಶಾಸ್ತ್ರೀ, ತಂದೆ ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟರು. ತಾತ ಲಕ್ಷ್ಮೀಕಾಂತ ಭಟ್ಟರು ಅದ್ವಿತೀಯ ಪಂಡಿತರಾಗಿದ್ದು ಮೈಸೂರು ಮಹಾರಾಜರಿಂದ ರಾಜಮರ್ಯಾದೆಯನ್ನು ಪಡೆದವರಾಗಿದ್ದರು. ಲೇಖಕರು ಹೇಳುವಂತೆ ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರು (1854-1930) ಉಪಾಧ್ಯಾಯರಾಗಿ, ಭಾಷಾಂತರಕಾರರಾಗಿ, ಅಮಲ್ದಾರರಾಗಿ, ಕನ್ನಡದ ಪುನರುಜ್ಜಿವನ ಕಾಲದ ಲೇಖಕರಾಗಿ ದುಡಿದವರು. ಹೊಸಗನ್ನಡ ಗದ್ಯದ ಮುನ್ನಡೆಗೆ ಮುನ್ನುಡಿಯನ್ನು ಬರೆದವರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು, ಅನೇಕ ಕಥೆ, ಕಾದಂಬರಿ, ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದವರು. ಷೇಕ್ಸ್ ಪಿಯರ್ ನ. ಅನೇಕ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ರೂಪಾಂತರಗೊಳಿಸಿದವರು.

ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರು 1897ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಅಮಲ್ದಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಹೊಸದುರ್ಗದ ಅಮಲ್ದಾರರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅವರು ತುಂಬಾ ಪರಿಶುದ್ಧ ನಡೆಯುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದರು. ಯಾರಾದರೂ ಲಂಚದ ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಲು ಬಂದರೆ ಕಿಡಿಕಾರುತ್ತಿದ್ದರು. ಯಾರ ಹಂಗಿಗೂ ಒಳಗಾಗದಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂಬುದು ಅವರ ನಿಲುವಾಗಿತ್ತು. ಅಮಲ್ದಾರರಾಗಿ ತನಿಖೆಗೆ ಹೋದಾಗ ಸ್ಯಾನಿಟರಿ ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಆಗಿದ್ದ ಅವರ ಸ್ವಂತ ಅಳಿಯ ವೆಂಕಟನಾರಾಣಪ್ಪ ಕುದುರೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳದೆ ಕುದುರೆ ಭತ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾನೆಂದು ಮನಗಂಡು ಕೆಲಸದಿಂದ ವಜಾಮಾಡಿದರು. ಇದರಿಂದ ತನ್ನ ಮಗಳ ಗತಿಯೇನು ಎಂದು ಯೋಚಿಸಲು ಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ಅಳಿಯ ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸವಿಲ್ಲದೆ ಓಡಾಡಿ ಕುದುರೆ ಕೊಂಡುಕೊಂಡು ಬಂದ ಮೇಲೆ ಪುನಾ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ಮುಳಬಾಗಿಲಿಂದ ಹೊಸದುರ್ಗಕ್ಕೆ ಅಮಲ್ದಾರರಾಗಿ ವರ್ಗವಾಗಿ ಹೋದಾಗ ಅವರ ಕಚೇರಿಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ "ತಾನೂ ತಾನೂ ತಿನ್ನ, ಪರರಿಗೂ ಬಿಡ, ಅಂತಹ ಶನಿ ನಿಮ್ಮ ಕಚೇರಿಗೆ ಬರುತ್ತೆ" ಎಂದು ಅನಾಮಧೇಯ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದರಂತೆ.

ಅವರು ಅಮಲ್ದಾರರಾಗಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಂದು ಮನ ಮಿಡಿಯುವ ಘಟನೆ ಹೀಗಿದೆ: ಅವರು ಸರಕಾರೀ ಬಂಗಲೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದರು. ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಸರಕಾರೀ ಬಂಗಲೆ ಇದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ವಾಸವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಒಮ್ಮೆ ಅವರ ಪತ್ನಿ ಗೌರಮ್ಮ ಸಾರಿಗೆ ಒಗ್ಗರಣೆ ಹಾಕಲು ಬೇಕಾದ ಕರಿಬೇವನ್ನು ಪಕ್ಕದ ಬಂಗಲೆಯ ಕೈದೋಟದಿಂದ ಕಿತ್ತು ತಂದರು. ಅದನ್ನು ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರು ದೂರದಿಂದ ನೋಡಿ ಕ್ರುದ್ಧರಾದರು. ಊಟಕ್ಕೆ ಕುಳಿತಾಗ ಪತ್ನಿ ಸಾರನ್ನು ಬಡಿಸಲು ಬಂದರೆ ಬೇಡ ಎಂದು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು. ಕರಿಬೇವು ಹಾಕಿದ್ದ ಮಜ್ಜಿಗೆಯನ್ನೂ ಕುಡಿಯಲಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಅನ್ನಕ್ಕೆ ಬೆರೆಸಿಕೊಂಡು ಊಟ ಮಾಡಿದರು. ಪತ್ನಿಗೆ ಗಂಡನ ವರ್ತನೆ ಏಕೋ ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿತು. ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರು ಎಂದಿನಂತೆ ಕೋರ್ಟಿಗೆ ಹೋದರು. ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಪತ್ನಿಗೆ ಕೋರ್ಟಿನಿಂದ ಸಮನ್ಸ್ ಬಂತು. ತಕ್ಷಣವೇ ಬರಬೇಕೆಂದು ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಗೌರಮ್ಮ ಗಾಬರಿಯಾಗಿ ಉಟ್ಟಬಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಕೋರ್ಟಿಗೆ ಹೋದರು. ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರು ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಕಟಕಟೆಯಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದರು. ಕರಿಬೇವು ಕಳ್ಳತನ ಮಾಡಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ದಂಡ ವಿಧಿಸಿದರು. ಇಲ್ಲವೇ ಬೆಳಗಿನಿಂದ ಸಂಜೆಯವರೆಗೆ ಕೋರ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರಬೇಕೆಂದು ತೀರ್ಪಿತ್ತರು. ಗೌರಮ್ಮನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ದುಡ್ಡು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಮನೆಯ ಆಳುಗಳು ಕೋರ್ಟಿಗೆ ದಂಡವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಒಡತಿಯನ್ನು ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದರು. ಸಂಜೆ ಕೋರ್ಟಿನಿಂದ ವಾಪಾಸಾದ ಮೇಲೆ ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರು ದಂಡದ ಹಣವನ್ನು ಆಳುಗಳಿಗೆ ಕೊಟ್ಟರು.

ಪುಟ್ಟಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಿದ್ದು ಸರಿಯೇ ತಪ್ಪೇ? ಎಂದು ವಿಚಾರ ಮಾಡುವ ಮುನ್ನ ಮಹಾಭಾರತದ ಶಾಂತಿಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಈ ಮುಂದಿನ ಕಥಾನಕವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ: ವೀರವ್ರತಿಗಳಾದ ಶಂಖ ಮತ್ತು ಲಿಖಿತ ಎಂಬ ಈರ್ವರು ಸಹೋದರರು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಆಶ್ರಮಗಳು ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದವು. ಒಮ್ಮೆ ಲಿಖಿತನು ಅಣ್ಣನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದ. ಆದರೆ ಅಣ್ಣ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅಣ್ಣನ ಆಶ್ರಮದ ಸುತ್ತ ಇದ್ದ ಗಿಡಮರಗಳನ್ನು ಸುತ್ತಾಡಿದ. ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಮಾವಿನ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಮಾಗಿದ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಉದುರಿಸಿ ಒಂದೆಡೆ ಕಲೆಹಾಕಿ ಕುಳಿತು ತಿನ್ನತೊಡಗಿದ. ಕೆಲಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಅಣ್ಣನಾದ ಶಂಖ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ. ಯಾವ ಸಂಕೋಚವೂ ಇಲ್ಲದೆ ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಿದ್ದ ತಮ್ಮನನ್ನು ನೋಡಿ ಕ್ರುದ್ಧನಾಗಿ "ಈ ಹಣ್ಣುಗಳು ನಿನಗೆ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದವು?" ಎಂದು ಗದರಿಸಿದ. “ಇಲ್ಲಿಯೇ ನಿನ್ನ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ ಹಣ್ಣುಗಳು" ಎಂದು ಲಿಖಿತನು ಸಮಾಧಾನವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದಾಗ "ನೀನು ಯಾರಿಗೂ ಹೇಳದೇ ಕೇಳದೇ ಹೀಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿರುವುದು ಕಳ್ಳತನವಾಗುತ್ತದೆ, ರಾಜನಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಸೂಕ್ತ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲು ಕೇಳಿಕೋ" ಎಂದು ಶಂಖನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. 

ಅಣ್ಣನ ಆಜ್ಞೆಯಂತೆ ಲಿಖಿತನು ರಾಜನಾದ ಸುದ್ಯುಮ್ನನ ಹತ್ತಿರ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ರಾಜನು ತನ್ನ ಮಂತ್ರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿಯೇ ರಮನೆಯ ಮಹಾದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಲಿಖಿತ ಮುನಿಯನ್ನು ಆದರದಿಂದ ಬರಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅರಮನೆಯೊಳಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಸತ್ಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮುನಿಯು ಬಂದ ಕಾರಣವೇನೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲೇ ಅವರ ಮೇಲಿನ ಗೌರವದಿಂದ ತಮ್ಮ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತೆಂದು ಭಾವಿಸಿರಿ ಎಂದು ರಾಜ ನುಡಿಯುತ್ತಾನೆ. ಹಾಗಾದರೆ ನಾನು ಕಳ್ಳತನ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ನನಗೆ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸು ಎಂದು ಮುನಿಯು ಕೇಳಿಕೊಂಡಾಗ ರಾಜ ವಿಚಲಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ. ನೀನು ಮಾತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೀಯಾ ತಪ್ಪುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮುನಿ ಆಗ್ರಹಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ದಂಡಿಸುವುದು ನಿನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯ ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಪರಾಧಿಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ಕೊಡುವ ಅಧಿಕಾರ ರಾಜನಿಗೆ ಇದೆ ಎಂದರೆ ಕ್ಷಮಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವೂ ರಾಜನಿಗೆ ಇರಲೇಬೇಕಲ್ಲವೇ? ಎಂದು ರಾಜ ಸುದ್ಯುಮ್ನನು ತರ್ಕಬದ್ಧವಾದ ವಾದವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿ ಮುನಿಯನ್ನು ದಂಡಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ನಿನ್ನ ಕ್ಷಮೆಯನ್ನು ಕೇಳಲು ನಾನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ, ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಿನ್ನಿಂದ ಪಡೆಯಲು ಬಂದಿದ್ದೇನೆಂದು ಲಿಖಿತ ಮುನಿ ಹಠ ಹಿಡಿಯುತ್ತಾನೆ. ರಾಜ ಸುದ್ಯುಮ್ನನು ವಿಧಿ ಇಲ್ಲದೆ ಕಳ್ಳತನದ ತಪ್ಪಿಗಾಗಿ ಲಿಖಿತನ ಎರಡೂ ಕೈಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲು ರಾಜಭಟರಿಗೆ ಆಜ್ಞಾಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಕೈಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಲಿಖಿತನು ಅಣ್ಣನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದು ನನಗೆ ರಾಜನಿಂದ ಶಿಕ್ಷೆಯೇನೋ ಆಗಿದೆ, ಆದರೂ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಮಾಧಾನವಿಲ್ಲ, ನೀನು ನನ್ನನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸು ಎಂದು ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ನಿನ್ನ ಮೇಲೆ ಯಾವ ಕೋಪವೂ ಇಲ್ಲ, ನಿನ್ನ ಈ ಅಕೃತ್ಯದಿಂದ ನಮ್ಮ ವಂಶಕ್ಕೆ ಕಳಂಕ ಉಂಟಾಯಿತಲ್ಲಾ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ನಿನಗೆ ರಾಜನಿಂದ ದಂಡಿಸಬೇಕಾಯಿತು ಎಂದು ಶಂಖ ಹೇಳುತ್ತಾ ಪವಿತ್ರವಾದ ಬಾಹುದಾ ನದಿಯ ತೀರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಮಿಂದು ದೇವರ್ಷಿ ಪಿತೃಗಳನ್ನು ಆರಾಧಿಸು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅದರಂತೆ ಲಿಖಿತನು ಬಾಹುದಾ ನದಿಗೆ ಹೋಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಭಾವುಕನಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊಂಡು ಕೈಗಳಿಂದಲೇ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ತರ್ಪಣ ನೀಡಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುತ್ತಾನೆ. ಮೇಲೆದ್ದಾಗ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವನ ಎರಡೂ ಕೈಗಳು ಮೊದಲಿನಂತೆ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ!

ಸಹೃದಯ  ಓದುಗರೆ! ಮೇಲಿನ ಎರಡೂ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಓದಿದಾಗ ಹೃದಯ ತಲ್ಲಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಇವೆರಡೂ ಉನ್ನತ ಅದರ್ಶಗಳ ಅತಿರೇಕಗಳೆನಿಸಿದರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಪಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಾಗಲೀ,  ಆಧುನಿಕ ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ (Indian Penal Code) ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಾಗಲೀ ಇವೆರಡೂ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧಗಳಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರಾಚೀನ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕಳ್ಳತನ (ಸ್ಥೇಯ) = theft)  ಎರಡು ವಿಧ : 1)ಪ್ರಚ್ಛನ್ನ   ಮತ್ತು  2)ಪ್ರಕಾಶ.  ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ಸೇರಿದ ವಸ್ತುವನ್ನು/ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಅವರ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗದಂತೆ ಗೋಪ್ಯವಾಗಿ ಅಪಹರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವುದು ಪ್ರಚ್ಛನ್ನವೆಂಬ ಕಳ್ಳತನ. ಬಹಿರಂಗದಲ್ಲಿ ಗೊತ್ತಾಗುವಂತೆಯೇ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ತೂಕ/ಅಳತೆ ಮಾಡುವಾಗ ಕೈಚಳಕದಿಂದ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದು, ಜೂಜು, ನಕಲಿ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಕಾಶವೆಂಬ ಎರಡನೆಯ ವಿಧವಾದ ಕಳ್ಳತನ. ಅಪಹರಿಸಿದ ವಸ್ತು ಎಂತಹುದು, ಯಾವ ಪ್ರಮಾಣದ್ದು, ಅಪಹರಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಯಾರು, ಏತಕ್ಕಾಗಿ ಅಪಹರಿಸಿದ ಎಂಬ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಬೇಕೆಂದು ಮನು, ಕಾತ್ಯಾಯನ, ಮಿತಾಕ್ಷರ ಇತ್ಯಾದಿ ಸ್ಮೃತಿಗ್ರಂಥಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಅಪಹರಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಬುದ್ಧಿವಂತನಾಗಿದ್ದರೆ ದಡ್ಡನಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಟ್ಟು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕೊಡಬೇಕೆನ್ನುತ್ತವೆ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಗಳು.

ಅಪಹರಿಸಿದ ವಸ್ತುವನ್ನು ರಾಜನು ಕಳ್ಳನಿಂದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಮೂಲ ಮಾಲೀಕನಿಗೆ ಕೊಡಿಸಬೇಕು. ಪ್ರಜೆಗಳಿಂದ ರಾಜ ಸಂಗ್ರಹ ಮಾಡುವ ತೆರಿಗೆ ಹಣ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಮೆ ಇದ್ದಂತೆ, ಆದಕಾರಣ ಕಳುವಾದ ವಸ್ತುವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಲು ಆಗದಿದ್ದರೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಪ್ರಜೆಗೆ ರಾಜನೇ ತನ್ನ ಖಜಾನೆಯಿಂದ ಅದರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಭರಿಸಬೇಕು. ಮನುಸ್ಮೃತಿಯ (8.339) ಪ್ರಕಾರ "ವಾನಸ್ಪತ್ಯಂ ಮೂಲಫಲಂ ದಾರ್ವಗ್ಯರ್ಥಂ ತಥೈವ ಚಿ ತೃಣಂ ಚ ಗೋಭ್ಯೋ ಗ್ರಾಸಾರ್ಥಮಸ್ತೇಯಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್" ಅಂದರೆ ಯಾರಾದರೂ ದನಕರುಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸಲು ಅಲ್ಪಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರೆ, ದೇವರ ಪೂಜೆಗೆಂದು ಗಿಡಮರಗಳ ಹೂವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರೆ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವಲ್ಲ, ಕಾತ್ಯಾಯನ ಸ್ಮೃತಿಯ (822) ಪ್ರಕಾರ: "ತ್ರಪುಷೇ ದಾರುಕೇ ದ್ವೇ ತು ಪಂಚಾಮ್ರಂ ಪಂಚದಾಡಿಮಮ್ ಖರ್ಜೂರ-ಬದರಾದೀನಾಂ ಮುಷ್ಟಿಂ ಗ್ರಹ್ಣನ್ನ ದುಷ್ಯತಿ" ಅಂದರೆ ಎರಡು ಸೌತೆಕಾಯಿ, ಐದು ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣು, ಐದು ದಾಳಿಂಬೆ, ಮುಷ್ಟಿಯಷ್ಟು ಖರ್ಜೂರ, ಅತ್ತಿ ಹಣ್ಣು ಇತ್ಯಾದಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರೆ ಅದು ಕಳ್ಳತನ ಎನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ ಕಳ್ಳತನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರದ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳು ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ ವಿವಿಧ ಸೆಕ್ಷನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಟ್ಟಿವೆ. ಅದರ 95ನೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ ಪ್ರಕಾರವೂ ಸಹ ಅಲ್ಪಪ್ರಮಾಣದ ಕಳವನ್ನು ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರ ಅಥವಾ ಕಾನೂನು ಏನೇ ಹೇಳಿದರೂ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ವಸ್ತುವನ್ನು ಅಪಹರಿಸದೇ ಇರುವುದೇ ನಿಜವಾದ ನೈತಿಕತೆ.

ಅಪಾರ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯೂ ಕಳ್ಳತನವೇ ಎಂಬ ಧೋರಣೆ ಬಸವಣ್ಣನವರದಾಗಿತ್ತು. ರಾತ್ರಿ ಶಯ್ಯಾಗೃಹಕ್ಕೆ ನುಗ್ಗಿದ ಕಳ್ಳ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಸತಿಯ ಕಿವಿಯೋಲೆಗೆ ಕೈಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ಎಚ್ಚರಗೊಂಡು ಆಕೆ "ಕಳ್ಳ ಕಳ್ಳ!" ಎಂದು ಬೊಬ್ಬೆ ಇಟ್ಟಾಗ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಹೇಳಿದ್ದು: “ಕಳ್ಳನ ಮನೆಗೊಬ್ಬ ಬಲುಗಳ್ಳ ಬಂದರೆ ಅವನು ಸಂಗಯ್ಯನಲ್ಲದೆ ಬೇರಲ್ಲ!" ಎಂದು ಉದ್ಗರಿಸಿ ಕಿವಿಯ ಓಲೆಗಳನ್ನು ಕಳ್ಳನ ಕೈಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಲು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದ್ರವ್ಯ ಶೇಖರಣೆ ಆಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಅತಿ ಅಗತ್ಯ ಇರುವವರಿಗೆ ದ್ರೋಹ ಬಗೆದಂತೆ; ಅದು ಕಳ್ಳತನಕ್ಕೆ ಸಮ ಎಂಬ ಭಾವ ಬಸವಣ್ಣನವರದಾಗಿತ್ತು.

-ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು
ಡಾ|| ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು
ಸಿರಿಗೆರೆ.

ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ 
ಬಿಸಿಲು ಬೆಳದಿಂಗಳು ದಿ: 3.1.2019