ಹಿರಿಯ ತಲೆಮಾರಿನ ರಾಜಕೀಯ ಮುತ್ಸದ್ದಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಜಗಳೂರಿನ ಜೆ. ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಇಮಾಂ ಅವರ "ಮೈಸೂರು ಆಗ ಮತ್ತು ಈಗ" ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕದ ಬಗ್ಗೆ ಕಳೆದ ತಿಂಗಳ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಮೈಸೂರು ಮಹಾರಾಜರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕೆಲವು ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ಇಂದಿನ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿ ತಮ್ಮ ಇಳಿವಯಸ್ಸಿನ ಹಿರಿದಾದ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿ ಲೇಖನಿಸಿದ ಈ ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗತಿಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಬುದ್ಧ ವಿಚಾರಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿವೆ.

• ಆಗ ಮಂತ್ರಿಗಳ ಸಂಚಾರ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತಿದ್ದಿತು. ತಿಂಗಳಿಗೆ 200/300 ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಜಾಸ್ತಿ ಭತ್ಯವಿರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಂತ್ರಿಗಳು ಅವರ ಸ್ವಂತ ಮನೆ, ಸ್ವಂತ ಕಾರು, ಸ್ವಂತ ಫರ್ನಿಚರ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಎಲ್ಲ ಅನುಕೂಲತೆಗಳನ್ನೂ ಅವರೇ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರಾರಂಭೋತ್ಸವ, ಸಪ್ತಾಹ, ವನಮಹೋತ್ಸವ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಪ್ರಸಾರ ಮುಂತಾದ ಆಡಂಬರದ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಹಣವು ವ್ಯಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾಸೂ ಸದ್ವಿನಿಯೋಗವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅನೇಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ, ಜನಗಳಿಗೆ ಹಲವು ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಟ್ಟು "ಮಾದರಿ ಮೈಸೂರು" ಎನ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು.
• ಹಿಂದಿನ ಮಹಾರಾಜರ ಅಥವಾ ದಿವಾನರುಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಶಂಕುಸ್ಥಾಪನೆ, ಪ್ರಾರಂಭೋತ್ಸವ, ಉದ್ಘಾಟನೆ ಮುಂತಾದ ಆಡಂಬರಗಳಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಕಟ್ಟಡಗಳೂ, ಸಾವಿರಾರು ಕೆರೆಗಳೂ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳಿಗೆಲ್ಲಾ ದಿವಾನರಾಗಲಿ, ಸಚಿವರುಗಳಾಗಲಿ ಅಡಿಗಲ್ಲು ಹಾಕಿರುವ ಗುರುತುಗಳಿಲ್ಲ. ಶಿವನಸಮುದ್ರ, ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಅಠಾರ ಕಚೇರಿ, ಕೃಷ್ಣರಾಜಸಾಗರ, ವಾಣಿವಿಲಾಸ ಸಾಗರ, ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಕಾಲೇಜು, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಟೌನ್ಹಾಲ್ ಇತ್ಯಾದಿ ನೂರಾರು ಸರ್ಕಾರಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಶಂಕುಸ್ಥಾಪನೆ ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಯಾವ ಡಂಭಾಚಾರದ ಉತ್ಸವವೂ ಇಲ್ಲದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿವೆ.
• ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಬಂದ ನಂತರ ಈ ಮಹೋತ್ಸವಗಳು, ಆಡಂಬರಗಳು ತೀವ್ರವಾದ ಜಾಡ್ಯದ ರೂಪ ತಾಳಿವೆ. ಶಂಕುಕಲ್ಲು, ಅಡಿಗಲ್ಲು, ಮೂಲೆಕಲ್ಲುಗಳ ಪ್ರಾರಂಭೋತ್ಸವ, ಉದ್ಘಾಟನೆ, ಮುಕ್ತಾಯ ಸಮಾರಂಭ, ಸೆಮಿನಾರ್ ಇವೇ ಮೊದಲಾದ ಹೊಸ ರೀತಿಯ ಆಡಂಬರಗಳು ಜನ್ಮ ತಾಳಿವೆ. ಕಾರ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಮಾತಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಜಾಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಸಚಿವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಈ ಸಂಭ್ರಮವನ್ನು ಏರ್ಪಾಡು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ತಿಂಡಿ ತೀರ್ಥಗಳು ಜರುಗಿ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಗಳೆಲ್ಲಾ ಮೃಷ್ಟಾನ್ನ ಭೋಜನಗಳಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತವೆ. ಯೋಜನೆಯ ಭವಿಷ್ಯವು ಅನಿಶ್ಚಿತ. ಅನೇಕ ಕಾಮಗಾರಿಗಳಿಗೆ ಹಾಕಿದ ಶಂಕು ಕಲ್ಲುಗಳು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಆಫೀಸಿನಲ್ಲಿಯೋ, ಪಂಚಾಯಿತಿ ಆಫೀಸಿನಲ್ಲಿಯೋ ಆಕಾಶವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ ಬಿದ್ದಿವೆ!

ಇಮಾಂ ಅವರ ಈ ಮಾತುಗಳು ಎಷ್ಟೊಂದು ಕಟುಸತ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಚುನಾವಣಾ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಂತೂ ನೀತಿಸಂಹಿತೆ ಬರುವುದರೊಳಗೆ ಇವು ಮತ್ತಷ್ಟೂ ಜಾಸ್ತಿ. ಈಗ ಅಡಿಗಲ್ಲು ಹಾಕಿದ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಮುಂದೆ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಕಲ್ಲು ಬೀಳುತ್ತದೆಯೋ ಅಥವಾ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೇ ಕಲ್ಲು ಬೀಳುತ್ತದೆಯೋ ಹೇಳಲಾಗದು!

ಇಮಾಂ ಅವರ ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದುವಾಗ ಅದರ ಪೀಠಿಕೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಬರೆದಿರುವ "ನನ್ನ ಗೆಳೆಯರ ಅಪೇಕ್ಷೆಯಂತೆ ಈ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಇಂಗ್ಲೀಷಿಗೂ ಭಾಷಾಂತರಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಅದರ ಪ್ರಕಟಣೆ ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದುವವರ ಔದಾರ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ" ಎನ್ನುವ ಮಾತುಗಳು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕಲಕಿದವು. ಇದರ ಸುಳಿವನ್ನುಆಧರಿಸಿ ಗ್ರಂಥದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅವತರಣಿಕೆಯ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಿ ತಂದು ಒಪ್ಪಿಸಲು ಅವರ ಅಣ್ಣ ಖಾಸಿಂ ಸಾಬ್ರವರ ಮಗನಾದ ಹುಸೇನ್ಮಿಯಾ ಸಾಬ್ಗೆ ಸೂಚಿಸಿದಾಗ ಕೆಲದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದು ಹಸ್ತಪ್ರತಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟರು. ಅದರ ಮೇಲೆ ಹಾಗೆಯೇ ಕಣ್ಣು ಹಾಯಿಸಿ ಗಣಕೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಕೊಟ್ಟು ದಶಕಗಳೇ ಆದವು. ಕಾರ್ಯಬಾಹುಳ್ಯದಿಂದ ಅದರ ಕಡೆ ಗಮನ ಹರಿಸಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲೆಂದು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಓದಲು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗ ಅದು ಈ ಗ್ರಂಥದ ಅನುವಾದವಾಗಿರದೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಬೇರೊಂದು ಕೃತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಬಂಗಾರವನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಹೋಗಿ ಅನರ್ಥ್ಯ ರತ್ನವೇ ದೊರಕಿದಂತಾಯಿತು.

ಇಮಾಂ ಅವರು 40 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸ್ವತಃ ಟೈಪ್ ಮಾಡಿ ಬೈಂಡ್ ಮಾಡಿಸಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟಿದ್ದ ಈ ಕೃತಿಗೆ ಯಾವ ಹೆಸರನ್ನೂ ಇಟ್ಟಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಆರಂಭದ ಮೂರು ದಶಕಗಳ ರಾಜಕೀಯ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ದುಷ್ಟವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಕೃತಿಗೆ "The Dawn of Indian Democracy" ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನಿಟ್ಟು ನಾವೇ ಸಂಪಾದಿಸಿ ಕಳೆದ ತರಳಬಾಳು ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಮಹೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಲೋಕಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿ ಮುದ್ರಣಾಲಯಕ್ಕೆ ಕೊಡಬೇಕೆನ್ನುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಇಮಾಂ ಅವರೇ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿದ ಮತ್ತೊಂದು ಪರಿಷ್ಕತ ಹಸ್ತಪ್ರತಿ ದೊರೆಯಿತು. ಆದ ಕಾರಣ ಸಂಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳದೆ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಣೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋಯಿತು. ಈ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬಂಗ್ಲಾ ದೇಶದ ವಿಮೋಚನೆಯವರೆಗೆ ಒಟ್ಟು 46 ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ಪ್ರೌಢವಿಚಾರಗಳು ಇವೆ. "ಮೈಸೂರು ಆಗ ಮತ್ತು ಈಗ" ಮತ್ತು "The Dawn of Indian Democracy" ಇವೆರಡೂ ಗ್ರಂಥಗಳು ಮೈಸೂರು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಈಗಿನ ಯುವಪೀಳಿಗೆಯು ತಪ್ಪದೆ ಓದಬೇಕಾದ ಅಪರೂಪದ ಕೃತಿಗಳಾಗಿವೆ.

ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಂಮಿಶ್ರ ಸರಕಾರ ಜಪಾನ್ ದೇಶದ ಭೀತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಭಾರತೀಯರ ಸಹಕಾರ ಬಯಸಿತ್ತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಧುರೀಣರ ಮನವೊಲಿಸಲು "ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ"ಯನ್ನು (Dominion Status) ಕೊಡುವುದಾಗಿ ಮುಂದೆ ಬಂದರೂ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿ ಮತ್ತಿತರ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಧುರೀಣರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪಣ ತೊಟ್ಟು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕರೆಲ್ಲರೂ ಜೈಲು ಸೇರಿದರು. ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ ವಿಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು. ಪರಾಭವಗೊಂಡ ಹಿಟ್ಲರ್ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ. ಯುದ್ಧದ ಸಾರಥ್ಯವಹಿಸಿ ವಿಜಯಪತಾಕೆಯನ್ನು ಹಾರಿಸಿದ ಬ್ರಿಟನ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಸರ್ ವಿನ್ಸ್ಟನ್ ಚರ್ಚಿಲ್ ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆವರೆಗೂ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದರು. ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ  ಕನ್ಸರ್ ವೇಟವ್ ಪಾರ್ಟಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆಯೆಂಬ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಹುಸಿಯಾಯಿತು. ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ ಅಧಿಕಾರದ ಗದ್ದುಗೆಯನ್ನೇರಿತು. ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್ ಆಟ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು. ದೇಶಕ್ಕೆ ಚರ್ಚಿಲ್ ಮಾಡಿದ ಉಪಕಾರವನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನ ಜನ ಅಷ್ಟು ಬೇಗ ಮರೆತರೇ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಇಮಾಂ ಅವರು ಕೊಡುವ ಉತ್ತರ: ಬ್ರಿಟಿಷರು ವ್ಯವಹಾರ ಚತುರರು, ಭಾರತೀಯರಂತೆ ಭಾವನಾಜೀವಿಗಳಲ್ಲ. ಭಾರತೀಯರು ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ, ಘೋಷಣೆಗಳಿಗೆ ಬಹುಬೇಗ ಮಾರುಹೋಗುವುದು ಜಾಸ್ತಿ. ಆದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಹಾಗಲ್ಲ. ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಲ್ ಸರಿ, ಶಾಂತಿಯುತ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಆಟ್ಲಿಯೇ ಸರಿ ಎಂಬುದು ಅವರ ನಿಲುವಾಗಿತ್ತು. ಒಂದು ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಗಲು ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದದ್ದು ಒಳ್ಳೆಯದೇ ಆಯಿತು. ಆದರೆ ಜಿನ್ನಾ ಅವರ ಮೊಂಡುತನದಿಂದ ಭಾರತ ಇಬ್ಬಾಗವಾದದ್ದು ಮಾತ್ರ ತುಂಬಾ ದುರದೃಷ್ಟಕರ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಇಮಾಂ. ಇದರಿಂದ ಉಂಟಾದ ಮತೀಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಮಾಯಕರು ಸಾವುನೋವಿಗೀಡಾಗಿ ತುಂಬಾ ಬೆಲೆಯನ್ನು ತೆರಬೇಕಾಯಿತು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ದೇಶದುದ್ದಕ್ಕೂ ಭುಗಿಲೆದ್ದ ಕೋಮುದಳ್ಳುರಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರಪಿತ ಗಾಂಧೀಜಿಯನ್ನೇ ಬಲಿತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.

ಭಾರತವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದೊರೆತ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳ ಕೊರತೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಪರವಾನಿಗೆ ಇಲ್ಲದೆ ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆಗೆ ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳ ಸಾಗಣಿಕೆಯನ್ನು ಸರಕಾರ ನಿಷೇಧಿಸಿತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದಯುಗ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು. ಸರಕಾರ ಎಷ್ಟೇ ಸದುದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದ್ದರೂ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ತಾಂಡವವಾಡತೊಡಗಿತು. ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳ ಕಳ್ಳ ಸಾಗಣಿಕೆ ಶುರುವಾಯಿತು. ಸರಕಾರ ವಿಧಿಸಿದ್ದ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಸುಧಾರಿಸಿದರೂ ಆ ವೇಳೆಗಾಗಲೇ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿತ್ತು.

ಬ್ರಿಟಿಷರು ಸುಮಾರು ಎರಡು ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಈ ದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದ್ದರೂ, ಅವರ ದಾಸ್ಯಕ್ಕೆ ಭಾರತೀಯರು ಒಳಗಾಗಿದ್ದರೂ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಈ ದೇಶ ಸಮಗ್ರ ಭಾರತವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಅವರೇ ಕಾರಣರಾದರು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಇಮಾಂ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 500-600 ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು ಇದ್ದವು. ದೇಶವು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಂಡ ಮೇಲೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಂಡವು. ಆದರೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜ ಮಹಾರಾಜರುಗಳು ಜನರ ಒತ್ತಾಸೆಗೆ ಮಣಿದು ತಲೆತಲಾಂತರದಿಂದ ಅನುಭವಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಭಾರತದ ಐಕ್ಯತೆಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟು ತಮ್ಮ ಘನತೆಯನ್ನು ಮೆರೆದರು. ಹಾಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡದ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಟು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಸರಕಾರ ಸೈನ್ಯದ ಬಲದಿಂದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಆಗ ಈ ರಾಜಮಹಾರಾಜರುಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ರೂಪವಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮೊತ್ತದ "ರಾಜಧನ"ವನ್ನು (privy purse) ಕೊಡುವುದಾಗಿ ಅಂದಿನ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಭೆಯು (Constituent Assembly) ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತಂದು "ರಾಜಧನ"ವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿದ್ದು ಹಿಂದಿನ ಹಿರಿಯರು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಒಪ್ಪಂದದ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಇಮಾಂ.

ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದೊರಕಿಸಿಕೊಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವಲ್ಲ; ಭಾರತೀಯರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಸೇರಿದ ಸಂಸ್ಥೆ. ತನ್ನ ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದ ಅದನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿ ಅವರವರ ವಿಚಾರಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಹೊಸ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬುದು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅಭೀಪ್ಸೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅದರಂತೆ ಕೆಲವರು ಹೊಸ ಹೊಸ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಂಡರೂ ಅಧಿಕಾರದ ಗದ್ದುಗೆಯನ್ನೇರುವ ತವಕ, ಹಪಾಹಪಿ ಉಳ್ಳವರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸುವ ಗೊಡವೆಗೆ ಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದೊರೆಯುವುದರೊಂದಿಗೆ ದೇಶಪ್ರೇಮ, ತ್ಯಾಗ, ನಿಸ್ವಾರ್ಥಸೇವೆ ಮೊದಲಾದ ಆದರ್ಶಗಳು ಕಣ್ಮರೆಯಾದವು, ಅಧಿಕಾರ ಲಾಲಸೆ, ಸ್ವಾರ್ಥ, ಸ್ವಜನ ಪಕ್ಷಪಾತಗಳ ಹೊಸ ಯುಗ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಇಮಾಂ. ಅವರ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಹೇಳುವುದಾದರೆ: “The days of sacrifice came to an end and an era of power and patronage commenced!"

ಬಹಳ ಹಿಂದೆ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರೊಬ್ಬರು ಹೇಳಿದ ಮಾತು: “ಎತ್ತಿನ ಬಂಡಿಗಳ ದೇಶದಲ್ಲಿ ರೋಲ್ಸ್ ರಾಯ್ ಕಾರುಗಳ ದರ್ಬಾರು!” (Rolls Roy administration in a bullock cart country)

-ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು
ಡಾ|| ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು
ಸಿರಿಗೆರೆ.

ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ 
ಬಿಸಿಲು ಬೆಳದಿಂಗಳು ದಿ: 15.2.2018